Uzun müddettir siyasi istikrarsızlığın pençesindeki Irak’ta, Şii dini ve siyasi önder Mukteda es-Sadr’ın siyaseti bırakma sonucu daha sonrası tansiyon süratle yükseldi. Sadr destekçileri ile rakip Şii kümeler bir sefer daha karşı karşıya geldi. Pazartesi günü toplumsal medya hesabından açıklama yapan Sadr, “Siyasi işleri bıraktığımı ve siyasetten büsbütün çekildiğimi ilan ediyorum” demiş, bu sonucun çabucak akabinde destekçileri, başşehir Bağdat’taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve hükümet binasını basmıştı. sonrasındasında Sadr Grubu’nun rakibi İran dayanaklı Şii Uyum Çerçevesi taraftarlarının da sokağa çıkmasıyla ortalık savaş alanına döndü. Sadr’a bağlı Seraya es-Selam güçleri ile İran dayanaklı Haşdi Şabi milisleri içinde dün öğlen vakitlerine kadar süren çatışmalarda, en az 30 kişinin ömrünü kaybettiği ve 700’den çok kişinin yaralandığı bildirildi. Dün öğlenden daha sonra kameraların karşısına geçen Sadr, yaşanan hadiselerden hüzün duyduğunu belirterek, sokakta çatışan destekçilerinden bir saat ortasında konutlarına dönmelerini istedi.
Mukteda es-Sadr
Irak’ın “yolsuzluklar ve şiddete” sahne olduğunu tabir eden Şii başkan, “Yaşanan çatışmalardan dolayı Irak halkından özür dilerim. Bu ihtilal barışçıl olmaktan çıktığı için ihtilal değildir, buna ihtilal diyemem. Batsın bu biçimde devrim” tabirlerini kullandı. Sadr’ın ‘eve dönün’ daveti daha sonrası taraftarları süratle meydanları boşaltırken, evvelki gün ilan edilen sokağa çıkma yasağı da kaldırıldı. Uzmanlar, Sadr’ın 2013’ten bu yana 9 sefer siyasetten çekileceğini duyurduğunu fakat ondan sonrasında geri döndüğünü kaydediyor. Şii kümeler içinde yaşanan olayların, tarafların pastadan hisse kapma çabası olduğu ve Sadr’ın güç gösterisi yaptığı belirtiliyor.
ÇARPIK SİYASAL SİSTEM
Irak’taki son gelişmeleri gazetemize kıymetlendiren Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Erkmen, çatışmanın ana sebebinin, seçimden bu yana kuvvetli bir hükûmet kurulamaması olduğunu söylemiş oldu. Irak’ta ABD işgalinden daha sonra tahsis edilen siyasal sistemdeki çarpıklığın bütün bu krizlere sebep olduğunu belirten Erkmen, “Bu çarpık sistem yüzünden istikrarlı ve uzun periyodik bir idare kurulamıyor. Her seçim daha sonrası bu biçim bir kriz yaşanıyor” dedi. Daha evvelki çatışmaların iktidara talip olanlarla sahip olanlar içinde yaşandığını tabir eden Erkmen, şu anda ise iktidar ortaklarının kendi ortasında çatıştığını, yani yaşananların pastadan hisse alma gayreti olduğunu lisana getirdi. Erkmen, çatışmaların uzun vakte yayılması ve engellenemez boyuta ulaşması durumunda en makus senaryo olan bölünmenin gündeme geleceğini, bunun da bölgeye önemli yansımaları olacağını kaydetti.
SADR GÜÇ GÖSTERİSİ YAPIYOR
ORSAM (Ortadoğu Araştırmaları Merkezi) Irak Uzmanı Mehmet Alaca da Sadr’ın hareketlerinin ‘güç gösterisi’ olduğunu tabir etti. Irak’ta Ekim 2021’de yapılan genel seçimlerde Sadr Grubu’nun 329 sandalyeli Meclis’in birinci partisi olduğunu lakin hükûmeti kurmakta başarılı olamadığını hatırlatan Alaca, bunun üzerine Şii başkanın haziran ayında 75 milletvekilini istifa ettirerek parlamentodan çekildiğini belirtti. Alaca, Sadr’ın bu türlü “Ben istediğim vakit siyaseti dondururum, istediğim vakit yürütürüm” iletisi verdiğini kaydetti. Irak’ta hem bürokraside tıpkı vakitte güvenlik düzeneğinde faal olan Sadr ailesinin, beraberinde hayli kuvvetli bir milis gücü bulunduğunu söyleyen ORSAM Araştırmacısı; son olayların akabinde Şii siyasetçinin yaptığı ‘kan dökülmesinden dolayı üzgünüm’ açıklamasının da bir daha bir ileti olduğunu ve Sadr’ın rakiplerine “Bir barış olacaksa bunu ben yaparım” formunda gözdağı verdiğini belirtti.
TARAFLAR ORTASI HEGEMONYA SAVAŞI
Çatışmaların, 2003’teki işgalden bugüne gelen süreç içerisinde gitgide ayrışan Şiiler ortasındaki bölünmelerden kaynaklandığını belirten ORSAM Irak Çalışmaları Uzmanı Feyzullah Tuna Aygün, Sadr milletvekillerinin istifası daha sonrası ülkenin ortasında bulunduğu krizin fazlaca daha açmaza gerçek gittiğini tabir etti. Bir tarafta İran takviyeli aktörler yer alırken, öteki yanda daha epeyce Iraklı kimliği ve Irak Şiiliğini ön plana alan Sadr Hareketi’nin bulunduğunu söyleyen Aygün, tarafların birbiri üzerinde hegemonya kurma gayreti ortasında olduğunu, bunun da mevcut çatışmaları körüklediğini lisana getirdi. ORSAM Araştırmacısı Aygün, geçmişten bu yana rakip Şii kümelerin birbiriyle çatışması ve bölünerek bugünkü yapılaşmanın ortaya çıkması ötürüsıyla aktörler içinde epeyce kemikleşmiş problemler olduğunu, bu sebeple de ülkenin belirsizliğe sürüklendiğini kaydetti.
Mukteda es-Sadr
Irak’ın “yolsuzluklar ve şiddete” sahne olduğunu tabir eden Şii başkan, “Yaşanan çatışmalardan dolayı Irak halkından özür dilerim. Bu ihtilal barışçıl olmaktan çıktığı için ihtilal değildir, buna ihtilal diyemem. Batsın bu biçimde devrim” tabirlerini kullandı. Sadr’ın ‘eve dönün’ daveti daha sonrası taraftarları süratle meydanları boşaltırken, evvelki gün ilan edilen sokağa çıkma yasağı da kaldırıldı. Uzmanlar, Sadr’ın 2013’ten bu yana 9 sefer siyasetten çekileceğini duyurduğunu fakat ondan sonrasında geri döndüğünü kaydediyor. Şii kümeler içinde yaşanan olayların, tarafların pastadan hisse kapma çabası olduğu ve Sadr’ın güç gösterisi yaptığı belirtiliyor.
ÇARPIK SİYASAL SİSTEM
Irak’taki son gelişmeleri gazetemize kıymetlendiren Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Erkmen, çatışmanın ana sebebinin, seçimden bu yana kuvvetli bir hükûmet kurulamaması olduğunu söylemiş oldu. Irak’ta ABD işgalinden daha sonra tahsis edilen siyasal sistemdeki çarpıklığın bütün bu krizlere sebep olduğunu belirten Erkmen, “Bu çarpık sistem yüzünden istikrarlı ve uzun periyodik bir idare kurulamıyor. Her seçim daha sonrası bu biçim bir kriz yaşanıyor” dedi. Daha evvelki çatışmaların iktidara talip olanlarla sahip olanlar içinde yaşandığını tabir eden Erkmen, şu anda ise iktidar ortaklarının kendi ortasında çatıştığını, yani yaşananların pastadan hisse alma gayreti olduğunu lisana getirdi. Erkmen, çatışmaların uzun vakte yayılması ve engellenemez boyuta ulaşması durumunda en makus senaryo olan bölünmenin gündeme geleceğini, bunun da bölgeye önemli yansımaları olacağını kaydetti.
SADR GÜÇ GÖSTERİSİ YAPIYOR
ORSAM (Ortadoğu Araştırmaları Merkezi) Irak Uzmanı Mehmet Alaca da Sadr’ın hareketlerinin ‘güç gösterisi’ olduğunu tabir etti. Irak’ta Ekim 2021’de yapılan genel seçimlerde Sadr Grubu’nun 329 sandalyeli Meclis’in birinci partisi olduğunu lakin hükûmeti kurmakta başarılı olamadığını hatırlatan Alaca, bunun üzerine Şii başkanın haziran ayında 75 milletvekilini istifa ettirerek parlamentodan çekildiğini belirtti. Alaca, Sadr’ın bu türlü “Ben istediğim vakit siyaseti dondururum, istediğim vakit yürütürüm” iletisi verdiğini kaydetti. Irak’ta hem bürokraside tıpkı vakitte güvenlik düzeneğinde faal olan Sadr ailesinin, beraberinde hayli kuvvetli bir milis gücü bulunduğunu söyleyen ORSAM Araştırmacısı; son olayların akabinde Şii siyasetçinin yaptığı ‘kan dökülmesinden dolayı üzgünüm’ açıklamasının da bir daha bir ileti olduğunu ve Sadr’ın rakiplerine “Bir barış olacaksa bunu ben yaparım” formunda gözdağı verdiğini belirtti.
TARAFLAR ORTASI HEGEMONYA SAVAŞI
Çatışmaların, 2003’teki işgalden bugüne gelen süreç içerisinde gitgide ayrışan Şiiler ortasındaki bölünmelerden kaynaklandığını belirten ORSAM Irak Çalışmaları Uzmanı Feyzullah Tuna Aygün, Sadr milletvekillerinin istifası daha sonrası ülkenin ortasında bulunduğu krizin fazlaca daha açmaza gerçek gittiğini tabir etti. Bir tarafta İran takviyeli aktörler yer alırken, öteki yanda daha epeyce Iraklı kimliği ve Irak Şiiliğini ön plana alan Sadr Hareketi’nin bulunduğunu söyleyen Aygün, tarafların birbiri üzerinde hegemonya kurma gayreti ortasında olduğunu, bunun da mevcut çatışmaları körüklediğini lisana getirdi. ORSAM Araştırmacısı Aygün, geçmişten bu yana rakip Şii kümelerin birbiriyle çatışması ve bölünerek bugünkü yapılaşmanın ortaya çıkması ötürüsıyla aktörler içinde epeyce kemikleşmiş problemler olduğunu, bu sebeple de ülkenin belirsizliğe sürüklendiğini kaydetti.