Şii başkan Sadr’ın 29 Ağustos’ta siyaseti büsbütün bıraktığını duyurmasının akabinde destekçileri, Bağdat’taki Yeşil Bölge’de Cumhurbaşkanlığı Sarayı ile Hükümet Sarayı’nı bastı. Güvenlik güçleri, Yeşil Bölge’nin farklı noktalarında havaya ateş açarak aksiyoncuları dağıttı.
Göstericiler fakat Şii önderin “evlerinize dönün” davetinin akabinde alanlardan çekildi ve Bağdat’ta hayat olağana döndü.
Dokuz yılda dokuzuncu defa siyaseti bırakma sonucu
Bu, İran’a aralıklı tutumuyla bilinen Sadr Hareketi başkanı Mukteda es-Sadr’ın dokuz yıl ortasında deklare ettiğı dokuzuncu siyasetten çekilme sonucuydı.
Sadr, birinci defa Mart 2013’te hükümetten ve parlamentodan çekileceğini duyurdu. Devrin Irak parlamentosunu zayıf olarak niteleyen Sadr, hükümette kalmanın “zararlı, düşmanlık ve günaha takviye vermekle eşit” olduğunu söz etti.
O devir siyasetten yalnızca birkaç ay uzak kalabilen Sadr, Ağustos 2013’te siyasete geri döndü.
Sadr, ikinci sefer Şubat 2014’te siyaseti bıraktığını deklare etti. Şii önder, ülkede kendine ilişkin kimi medya ve hizmet kuruluşları hariç kentlerdeki tüm siyasi ofisleri kapatma sonucu aldı. Lakin Sadr bir daha epey geçmeden siyasete döndü ve 30 Nisan 2014’teki seçimlere katılarak Ahrar Kümesi ismi altında 36 milletvekiliyle Mecliste yer aldı.
bir mühlet daha sonra Ahrar Kümesi’nin tüm faaliyetlerini askıya alan Sadr, bu kere Nisan 2016’da destekçilerine sokaklarda şov daveti yaptı. Mukteda es-Sadr, o periyot ayrıyeten güvenlik güçleri, göstericilere pürüz olmaya kalkarsa protestoların boyutunun değişeceği tehdidinde de bulundu.
İbadi hükümetine karşı tabanını sokağa dökmüştü
Sadr, 2016’da bir kere daha destekçilerine sokağa çıkarak hükümet aleyhinde şov yapmaları davetinde bulundu. O devir Haydar el-İbadi hükümetine karşı halini net bir biçimde gösteren Sadr, ülkede yolsuzluklara ismi karışanların adalete teslim edilmesini ve teknokrat bir hükümetin kurulmasını isted.
Aynı yıl Necef hariç ülkenin tüm kentlerindeki siyasi ofislerini bir daha kapatan Sadr, ofislerinin bulunduğu binaların düşük gelirli vatandaşlara tahsis edilmesi talimatı verdi.
Ekim 2016’da şovlarını bitmiş olduren Sadr, Irak Meclisindeki en büyük koalisyon olan Şii Ulusal Koalisyonu’nun toplantılarına karşı başlatmış olduğu boykota da son verdi.
Yolsuzluk suçlamasıyla hükümetleri eleştirdi
Sadr, bu kere iki yıl daha sonra, 4 Ekim 2018’de siyasi hayattan çekilme sonucu alarak desteklediği Meclis kümesi Sairun Koalisyonu’nun hükümete katılmayacağını duyurdu.
Siyaseti altıncı sefer bırakan Sadr, Aralık 2019’da yaptığı açıklamada, Saddam Hüseyin tarafınca öldürülen dini merci babasıyla iki kardeşinin yatırı ve özel kalem müdürünün ofisi hariç Irak’ta Sadr Hareketi’ne ilişkin tüm ofislerin bir yıl boyunca kapalı kalacağını bildirdi.
Mukteda es-Sadr, Temmuz 2021’de yedinci kere siyasi ömrüne son vererek seçimlere katiyetle katılmayacağını deklare etti. Sadr, “Yolsuzluklara ismi karışanlar yaptıkları kötülüklerle ülkeyi adeta ateşe verdiler.” sözlerini kullandı.
Ancak Şii önder, bu sonucundan yalnızca üç ay daha sonra siyasete geri dönerek katıldığı seçimlerde birinci oldu.
İran yanlısı partilerle hükümet kurmaya yanaşmadı
Irak’ta geçen yıl yapılan genel seçimlerin galibi Sadr Hareketi önderi Mukteda es-Sadr, yolsuzluklara bulaşanlara reaksiyon vermek için 15 Temmuz 2022’de bir kere daha siyasetten uzaklaşma sonucu aldı.
Sekizinci defa siyaseten ayrılma sonucunı Necef’te 73 milletvekiliyle bir ortaya geldiği sırada açıklayan Sadr, bu adımını ülkesine karşı bir “fedakarlık” olarak nitelendirdi.
İran yanlısı partilerle hükümet kurmaya yanaşmayan Sadr, siyasetten çekilme sonucuyla kümesindeki milletvekillerini de istifa ettirdi. Bunun üzerine hükümet kurma işi İran’a yakın Şii siyasi çatı kuruluş Uyum Çerçevesi’ne geçti.
Sadr yanlıları Meclisi bastı
Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak deklare ettiğı eski Çalışma ve Toplumsal İşler Bakanı Muhammed Şiya Sudani’ye reaksiyon gösteren Sadr yanlıları, protesto maksadıyla başkentteki Yeşil Bölge’ye girerek Meclis binasını bastı ve burada oturma hareketi başlattı.
Sadr, destekçilerine evvel Meclisten ayrılarak oturma hareketine binanın etrafında devam etmeleri daveti yaptı, akabinde yargıya seslenerek Meclisin feshedilmesini istedi. Yüksek Yargı Kurulu, Sadr’ın talebine karşılık bu biçimde bir yetkileri olmadığını deklare etti.
Bu sefer hem siyaset birebir vakitte alandan çekildi
Şii dini ve siyasi başkan Sadr’ın siyaseti bırakma kararlarının sonuncusu 29 Ağustos’ta geldi. Destekçileri bunun üzerine bir daha sokaklara döküldü.
Sağlık kaynaklarına göre, Sadr’ın siyaseti bıraktığını açıklamasının akabinde çıkan hadiselerde 23 kişi hayatını kaybetti, 380 kişi yaralandı.
Olayların büyümesi üzerine Sadr, dün destekçilerine “evlerinize dönün” daveti yaptı. Sadr, açıklamasında, “Yaşanan çatışmalardan dolayı Irak halkından özür diliyorum. Bu ihtilal barışçıl olmaktan çıktığı için ihtilal değildir ve buna ihtilal diyemem. Batsın bu biçimde bir ihtilal.” tabirlerini kullandı.
Sadr daha sonrası mümkün senaryolar
Siyasetten büsbütün çekildiğini açıklayan Sadr, bu husustaki ısrarını, “Siyasetten çekilmem şeriat gereğidir, geri dönüşü olmaz. Siyasi işleri bana sormayın, ilgilenmiyorum.” kelamlarıyla dün bir sefer daha vurguladı.
Irak’ta kendini hem siyasi denklem tıpkı vakitte alandan soyutlayan Sadr’ın siyasi işler yerine havzadaki dini okumalara odaklanacağı konuşuluyor. Şii önderin siyasi işleri yakın kurmaylarından oluşturacak grupla takip edeceği sav ediliyor.
Sadr’ın siyasi sahniçin çekilmesinin akabinde krize dönüşen hükümet kurma problemi yine rakibi İran takviyeli Uyum Çerçevesi’ne geçecek. Şii çatı yapı, Mecliste üçte iki çoğunluğu elde etmek için Kürt ve Sünnilerin yanı sıra bağımsız vekillerle bir daha müzakerelere başlayacak.
Sünnilerin Meclisteki en büyük kümesi olan Egemenlik Koalisyonu ile Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisinin (KDP) daha evvel yanaşmadığı Uyum Çerçevesi ile masaya oturabileceği de kulislerde dillendirilmeye başlandı.
Egemenlik Koalisyonu başkanı Hamis Hançer, Sadr’ın siyasetten çekilme sonucu daha sonrası yaptığı açıklamada Meclisin toplanarak yeni seçim yasası oluşturup akabinde erken seçim sonucu alması gerektiğini söylemiş oldu.
Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) Lideri Neçirvan Barzani de Sadr’ın destekçilerine “eve dönün” davetinin akabinde yaptığı açıklamada, tüm siyasi tarafları diyaloğa çağırdı. Bu da KDP’nin Sadr daha sonrası periyotta Bağdat’ta yürütülecek müzakerelerde yer alacağı iletisi taşıyor.
İran takviyeli Şii yapıların önderliğinde yürütülmesi beklenen hükümet kurma müzakerelerinde Sünni ve Kürt partilerin tavrı kıymetli olacak. Tarafların Sadr’ın yokluğunda bakanlıkların paylaşımında mutabakatı halinde Irak, koalisyonlar hükümeti devrine geri dönmüş olacak.
Uzmanlar, bu durumda ise daha evvel olduğu üzere halka hizmet noktasında başarısızlığın kaçınılmaz olduğunu tabir ediyor.
Göstericiler fakat Şii önderin “evlerinize dönün” davetinin akabinde alanlardan çekildi ve Bağdat’ta hayat olağana döndü.
Dokuz yılda dokuzuncu defa siyaseti bırakma sonucu
Bu, İran’a aralıklı tutumuyla bilinen Sadr Hareketi başkanı Mukteda es-Sadr’ın dokuz yıl ortasında deklare ettiğı dokuzuncu siyasetten çekilme sonucuydı.
Sadr, birinci defa Mart 2013’te hükümetten ve parlamentodan çekileceğini duyurdu. Devrin Irak parlamentosunu zayıf olarak niteleyen Sadr, hükümette kalmanın “zararlı, düşmanlık ve günaha takviye vermekle eşit” olduğunu söz etti.
O devir siyasetten yalnızca birkaç ay uzak kalabilen Sadr, Ağustos 2013’te siyasete geri döndü.
Sadr, ikinci sefer Şubat 2014’te siyaseti bıraktığını deklare etti. Şii önder, ülkede kendine ilişkin kimi medya ve hizmet kuruluşları hariç kentlerdeki tüm siyasi ofisleri kapatma sonucu aldı. Lakin Sadr bir daha epey geçmeden siyasete döndü ve 30 Nisan 2014’teki seçimlere katılarak Ahrar Kümesi ismi altında 36 milletvekiliyle Mecliste yer aldı.
bir mühlet daha sonra Ahrar Kümesi’nin tüm faaliyetlerini askıya alan Sadr, bu kere Nisan 2016’da destekçilerine sokaklarda şov daveti yaptı. Mukteda es-Sadr, o periyot ayrıyeten güvenlik güçleri, göstericilere pürüz olmaya kalkarsa protestoların boyutunun değişeceği tehdidinde de bulundu.
İbadi hükümetine karşı tabanını sokağa dökmüştü
Sadr, 2016’da bir kere daha destekçilerine sokağa çıkarak hükümet aleyhinde şov yapmaları davetinde bulundu. O devir Haydar el-İbadi hükümetine karşı halini net bir biçimde gösteren Sadr, ülkede yolsuzluklara ismi karışanların adalete teslim edilmesini ve teknokrat bir hükümetin kurulmasını isted.
Aynı yıl Necef hariç ülkenin tüm kentlerindeki siyasi ofislerini bir daha kapatan Sadr, ofislerinin bulunduğu binaların düşük gelirli vatandaşlara tahsis edilmesi talimatı verdi.
Ekim 2016’da şovlarını bitmiş olduren Sadr, Irak Meclisindeki en büyük koalisyon olan Şii Ulusal Koalisyonu’nun toplantılarına karşı başlatmış olduğu boykota da son verdi.
Yolsuzluk suçlamasıyla hükümetleri eleştirdi
Sadr, bu kere iki yıl daha sonra, 4 Ekim 2018’de siyasi hayattan çekilme sonucu alarak desteklediği Meclis kümesi Sairun Koalisyonu’nun hükümete katılmayacağını duyurdu.
Siyaseti altıncı sefer bırakan Sadr, Aralık 2019’da yaptığı açıklamada, Saddam Hüseyin tarafınca öldürülen dini merci babasıyla iki kardeşinin yatırı ve özel kalem müdürünün ofisi hariç Irak’ta Sadr Hareketi’ne ilişkin tüm ofislerin bir yıl boyunca kapalı kalacağını bildirdi.
Mukteda es-Sadr, Temmuz 2021’de yedinci kere siyasi ömrüne son vererek seçimlere katiyetle katılmayacağını deklare etti. Sadr, “Yolsuzluklara ismi karışanlar yaptıkları kötülüklerle ülkeyi adeta ateşe verdiler.” sözlerini kullandı.
Ancak Şii önder, bu sonucundan yalnızca üç ay daha sonra siyasete geri dönerek katıldığı seçimlerde birinci oldu.
İran yanlısı partilerle hükümet kurmaya yanaşmadı
Irak’ta geçen yıl yapılan genel seçimlerin galibi Sadr Hareketi önderi Mukteda es-Sadr, yolsuzluklara bulaşanlara reaksiyon vermek için 15 Temmuz 2022’de bir kere daha siyasetten uzaklaşma sonucu aldı.
Sekizinci defa siyaseten ayrılma sonucunı Necef’te 73 milletvekiliyle bir ortaya geldiği sırada açıklayan Sadr, bu adımını ülkesine karşı bir “fedakarlık” olarak nitelendirdi.
İran yanlısı partilerle hükümet kurmaya yanaşmayan Sadr, siyasetten çekilme sonucuyla kümesindeki milletvekillerini de istifa ettirdi. Bunun üzerine hükümet kurma işi İran’a yakın Şii siyasi çatı kuruluş Uyum Çerçevesi’ne geçti.
Sadr yanlıları Meclisi bastı
Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak deklare ettiğı eski Çalışma ve Toplumsal İşler Bakanı Muhammed Şiya Sudani’ye reaksiyon gösteren Sadr yanlıları, protesto maksadıyla başkentteki Yeşil Bölge’ye girerek Meclis binasını bastı ve burada oturma hareketi başlattı.
Sadr, destekçilerine evvel Meclisten ayrılarak oturma hareketine binanın etrafında devam etmeleri daveti yaptı, akabinde yargıya seslenerek Meclisin feshedilmesini istedi. Yüksek Yargı Kurulu, Sadr’ın talebine karşılık bu biçimde bir yetkileri olmadığını deklare etti.
Bu sefer hem siyaset birebir vakitte alandan çekildi
Şii dini ve siyasi başkan Sadr’ın siyaseti bırakma kararlarının sonuncusu 29 Ağustos’ta geldi. Destekçileri bunun üzerine bir daha sokaklara döküldü.
Sağlık kaynaklarına göre, Sadr’ın siyaseti bıraktığını açıklamasının akabinde çıkan hadiselerde 23 kişi hayatını kaybetti, 380 kişi yaralandı.
Olayların büyümesi üzerine Sadr, dün destekçilerine “evlerinize dönün” daveti yaptı. Sadr, açıklamasında, “Yaşanan çatışmalardan dolayı Irak halkından özür diliyorum. Bu ihtilal barışçıl olmaktan çıktığı için ihtilal değildir ve buna ihtilal diyemem. Batsın bu biçimde bir ihtilal.” tabirlerini kullandı.
Sadr daha sonrası mümkün senaryolar
Siyasetten büsbütün çekildiğini açıklayan Sadr, bu husustaki ısrarını, “Siyasetten çekilmem şeriat gereğidir, geri dönüşü olmaz. Siyasi işleri bana sormayın, ilgilenmiyorum.” kelamlarıyla dün bir sefer daha vurguladı.
Irak’ta kendini hem siyasi denklem tıpkı vakitte alandan soyutlayan Sadr’ın siyasi işler yerine havzadaki dini okumalara odaklanacağı konuşuluyor. Şii önderin siyasi işleri yakın kurmaylarından oluşturacak grupla takip edeceği sav ediliyor.
Sadr’ın siyasi sahniçin çekilmesinin akabinde krize dönüşen hükümet kurma problemi yine rakibi İran takviyeli Uyum Çerçevesi’ne geçecek. Şii çatı yapı, Mecliste üçte iki çoğunluğu elde etmek için Kürt ve Sünnilerin yanı sıra bağımsız vekillerle bir daha müzakerelere başlayacak.
Sünnilerin Meclisteki en büyük kümesi olan Egemenlik Koalisyonu ile Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisinin (KDP) daha evvel yanaşmadığı Uyum Çerçevesi ile masaya oturabileceği de kulislerde dillendirilmeye başlandı.
Egemenlik Koalisyonu başkanı Hamis Hançer, Sadr’ın siyasetten çekilme sonucu daha sonrası yaptığı açıklamada Meclisin toplanarak yeni seçim yasası oluşturup akabinde erken seçim sonucu alması gerektiğini söylemiş oldu.
Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) Lideri Neçirvan Barzani de Sadr’ın destekçilerine “eve dönün” davetinin akabinde yaptığı açıklamada, tüm siyasi tarafları diyaloğa çağırdı. Bu da KDP’nin Sadr daha sonrası periyotta Bağdat’ta yürütülecek müzakerelerde yer alacağı iletisi taşıyor.
İran takviyeli Şii yapıların önderliğinde yürütülmesi beklenen hükümet kurma müzakerelerinde Sünni ve Kürt partilerin tavrı kıymetli olacak. Tarafların Sadr’ın yokluğunda bakanlıkların paylaşımında mutabakatı halinde Irak, koalisyonlar hükümeti devrine geri dönmüş olacak.
Uzmanlar, bu durumda ise daha evvel olduğu üzere halka hizmet noktasında başarısızlığın kaçınılmaz olduğunu tabir ediyor.