hamilelikte d vitamini onemli ?

Mustafa

Global Mod
Global Mod
Hamilelikte D Vitamini Onemli | gebelik dogum hamilelik yumurtlama gunu


D Vitamininin en iyi bilinen fonksiyonu; vucutta kemik ve kalsiyum metabolizmasna etkisidir. Ihtiyaca gore kemik ve bagrsaklardan kalsiyum emilimini arttrarak, kemiklerde mineralizasyonu arttrmaktadr. Kalsiyum, kemiklerin ve dislerin olusumunda yap tas olarak yer alr. Normal kas kaslmas, kann phtlasmas, sinir impulslarnn iletilmesinde gereklidir. Hormonlarn pek cogunun etkilerinin baslatlmasnda ,tansiyon uzerinde duzenleyici rol oynar. Fakat bunun dsnda, son donemde yaplan calsmalarda , D vitaminin buyume ve gelisme uzerine, hucresel farkllasma, beyin gelisimi ve bagsklk sistemi uzerinde bircok onemli ve olumlu etkisinin ortaya ckarlmasnn ardndan, ozellikle gebelik donemine etkisi ve bu donemdeki onemi daha dikkat cekmeye baslamstr. D vitamini , iki yolla elde edilir. Ilk olarak deride bulunan oncu maddenin, gunes snlar etkisiyle baska bir forma donusmesi, emilimi, daha sonra once karaciger, sonra bobrekte aktif metabolit haline gelmesiyle , diger yol ise dietle D vitamini oncu maddenin alnmas ve yine ayn sekilde aktif formuna donusmesiyle elde edilir. D vitamini ana kaynag yagl balklar ve balk yaglardr. Onun dsnda D vitamini ile zenginlestirilmis sut, kahvaltlk gevrekler veya yumurta sars da D vitamini kaynag olabilmektedir. Aktif metabolit, gebelikte artan yapm ve azalan ykm sonucunda kanda artarak, annenin dietle aldg kalsiyum emilimini arttrr ve fetusa daha fazla kalsiyum transferi saglar. Fetustaki en onemli kalsiyum kaynag da, artan emilim sonucu plasental transfer yoluyla anneden gelen kalsiyumdur. Hamilelik doneminde D vitamini ihtiyac, anne karnnda fetusun kemik olusumu ve gelisimi icin artan kalsiyum ihtiyacna parale olarak yaklask 4-5 kat artmaktadr. Bu artan ihtiyac, dietle, ekstra desteklerle ve gunes sgndan faydalanmakla karslanmaktadr. Gunes snlarnn D vitamini uzerine etkisi, mevsim, gunun saati, cografi konum , gunes koruyucu barier,( kyafet, kremler) ve kisinin ack veya koyu tenli olams gibi etkenlerden etkilenmektedir. Her ne kadar, bircok kadn D vitamini de iceren multivitamin destegi alyor olsa da, halen bircok gebede D vitamini eksikligi gozlenmektedir. Yaplan calsmalarda gebeligin son doneminde , bu eksiklik ack tenli kadnlarda % 5-20, koyu tenli olanlarda % 30-70 aras degismektedir.Fetusun vit D ihtiyac icin tamamiyle anneye bagml oldugunu dusunecek olursak, D vit eksikliginin anne karnnda, dogum sonras ve yetiskin hayatta baz rahatszlklara zemin hazrlayabilecegi dusunulebilir. Gebelikte boyunca; anneden fetusa ortalama 25-30 gr kalsiyum transferi olamaktadr. Bu gecis en fazla son 3 ay icinde gerceklesmektedir. Gebelik ilerledikce annede kandaki kalsiyum miktar azalrken, plasental gecisle fetusta gidereke artmaktadr. Kalsiyumun % 99 u kemikte depolanmaktadr. Gebelik boyunca annede kalsiyum emilimi % 35 lerden % 60 a ckarak fetusa kalsiyum destegini arttrmaktadr.Gebelikte bagrsaklardan kalsiyum emilimi artmakla beraber, annedeki kemiklerden kalsiyum emilmesiyle ilgili calsma sonuclar yetersizdir. Annenin kandaki D vitamin seviyesine gore kemiklerden kalsiyum emilmesi arasndaki iliski net degildir. Yetiskinlerde kandaki ideal D vitamini miktarn belirlerken kemik mineral dansitesi, krk riski, dis saglg, kalsiyum emilimi, kolon kolorektal kanserler gibi durumlar da goz onune alnmaktadr. Yaplan bircok calsma sonucunda litrede 75-110 nmol ideal olarak degerlendirilmekle beraber, su ana kadar gebelerde ideal seviyeyi soyleyebilmemizi saglayacak yeterli kant henuz olusmamstr. Gebe olmayan yetiskinlerde bu seviye gunluk 1800-4000 IU D vitamini alnmasyla elde edilirken, hamilelerde ideal D vitamini kan seviyesi bilinmedigi icin , optimum gunluk doz da bilinmemektedir. Bu konuda daha fazla calsmalara ihtiyac vardr. HAMILELIKTE VITAMIN D EKSIKLIGI
Her ne kadar calsmalar cok az sayda da olsa, bir calsmada gebeligin orta doneminden sonra duzenli olarak hergun 400-600 IU D vitamini alan hastalarda gebelik toksemisi dedigimiz gebelikye yuksek tansiyonla giden onemli bir hastalgn daha az goruldugu;Yine az sayda calsma olmasna ragmen, yetersiz D vitamini alnmnn gestasyonel diabet dedigimiz gebelikte gorulen seker hastalg riskini arttrdg gosterilmistir.Yine A.B.D de yaplan bir calsmada da , yetersiz rahim kaslmalar yaratabileceginden, D vitamini eksikligi olan gebelerde sezaryen oranlarnn arttg belirtilmistir. Erken dogum ve rahim enfeksiyonu yaopabilen bakterial vajinosis ad verilen bir enfeksiyonun da Vit D eksikligi olan anne adaylarnda daha fazla goruldugu rapor edilmistir.Bu sonuclar genel kabul gormemekle beraber calsmalar arttkca bilgilerimiz daha netlesecektir.Gebelikte ortalama olarak % 3-5 orannda kemik kayb olur. Gebelikteki D vitamini eksikligi ile , maternal kemik kayb arasndaki iliski net olarak ortaya konamamstr. Literaturde D vitamini eksikliginin annede kemik kaybn arttrabilecegini soyleyen cok az sayda yayn olmakla beraber, bu konuda net bir sonuca varabilmek icin yeni calsmalara ihtiyac vardr. D vitamininin fetusta ozellikle kemik gelisimi ve hucrelerin farkllasmas uzerine onemli etkileri oldugu goz onunde bulunduruldugunda, annede eksikliginin fetus ve yenidogan uzerine etkileri olmas beklenmektedir.Annede vit D eksikliginin fetusun kemik gelisimine etkisi daha cok hayvanlar uzerinde calslms olmakla beraber , gebelerde yaplan bir calsmada, annede vitamin D seviyesinin dusuklugunun , ust bacak kemiklerinde ksalma olmakszn, dogum sonras gorulen rasitizme benze degisikliklre gosterdigi ultrasonografik olarak gosterilmistir. Annede D vitamini eksikliginin fetus ve yenidogan kemik gelisimi uzerinde olumsuz etkileri, kemik mineral yogunlugunun zaldg bircok calsmada gosterilmekle beraber, halen bir etkisi olmadgn soyleyen yaynlar da mevcuttur. Yenidoganlarda ve cocuklarda rasitizmin en onemli nedeni anne karnnda ve hayatn ilk aylarnda yetersiz D vitamini almdr.Rasitizm, buyume geriligi, uzun kemiklrin epifiz ksmlarnda genisleme, bacaklarda egrilik, omurgada bukulme, zayf kas gelisimi ve gogus kafesinde bozukluklarla giden genel bir kemik deformitesi hastalgdr. Genlde bebeklerde kalsiyum eksikligine bagl nobetler gozlenebilir.D vitamini eksikligi olan annelerden dogan bebekler rasitizm zcsndan yuksek risk altndadr. A.B.D basta olmak uzere bircok ulkede sut ve sut urunlerinin D vitamini ile zenginlestirilmesinin ardndan rasitizm sklgnda bel,irgin bir azalma olmustur.